Služenjem parastosa i polaganjem vijenaca na Spomen-obilježje nevesinjskim ustanicima u selu Krekovi kod Nevesinja obilježeno je 147 godina od početka ustanaka u Hercegovini – Nevesinjske puške.
Pomen je služilo sveštenstvo Eparhije zahumsko-hercegovačke. Prisustvovali su ministar rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Duško Milunović, delegacija Narodne skupštine Srpske, konzuli Srbije u Mostaru i Trebinju.
Prisustvovali su i načelnici Nevesinja Milenko Avdalović, Gacka Ognjen Milinković, Bileće Veselin Vujović, predsjednik Skupštine grada Trebinja Dragoslav Banjak, predstavnici boračkih udruženja, potomci ustanica i mještani.
Milunović je rekao da je srpski narod kroz vijekove pokazivao slobodarski duh, a da je herojstvo Nevesinjaca dokazano u svim ratovima koji su vodili.
- Kao što neki narodi imaju podanički duh i podanički mentalni sklop tako srpski narod ima slobodarski duh i to je genetski uslovljeno. To su Nevesinjci pokazivali kroz vijekove. Dizali su oružje protiv najvećih carstava, protiv turskog carstva, austrougarskog carstva i u Drugom svjetskom ratu protiv fašista – naveo je Milunović.
Načelnik Nevesinja Milenko Avdalović rekao je da se ova opština primiče obilježavanju zlatnog jubileja 150 godina Nevesinjske puške i Hercegovačkog ustanka, kada je bljesnula iskra slobode na ovim prostorima.
- Sigurno da je ogromni značaj ovoga istorijskog događaja jer je potpuno nevjerovatno da su ljudi koji su bili praktično nepismeni, osim sveštenika, svojim ustankom i dogovorom u biogradskoj Crkvi Presvete Bogorodice i kasnije oružanim ustankom zaprepastili čitavu Evropu – rekao je Avdalović.
Paroh mostarski Radivoje Krulj rekao je da su grobovi junaka koji su se borili sjeme za nova pokoljenja i nove Hrišćane.
Obilježavanje ovog istorijskog događaja od republičkog značaja zajedno organizuju odbori vlada Republike Srpske i Srbije za njegovanje tradicija oslobodilačkih ratova.
Prva Nevesinjska puška bio je ustanak podignut u mjestu Krekovi u opštini Nevesinje 9. jula 1875. godine protiv otomanske vlasti i ubrzo se proširio na cijelu BiH, uz podršku Srbije i Crne Gore.
To je vremenom preraslo u Srpsko-turski rat. Ubrzo je došlo do Berlinskog kongresa 1878. godine kojim su Srbija i Crna Gora dobile nezavisnost i teritorijalno proširenje, dok je Austrougarska na 30 godina okupirala BiH.
Druga Nevesinjska puška, poznatija kao Uloški ustanak, izbila je u januaru 1882. godine napadom ustanika na austrougarsku žandarmerijsku stanicu u Ulogu zbog donošenja takozvanog Vojnog zakona o obaveznom služenju vojske mladića iz BiH.
Nevesinjska antifašistička puška predstavlja oružani otpor ustašama 3. juna 1941. godine u selu Drežanj, nakon masakra 27 ljudi u selu Udrežnju kod Nevesinja.
Ovaj oružani otpor fašističkom okupatoru se u trećoj knjizi Otadžbinskog rata Rusije pominje kao prvi antifašistički ustanak u porobljenoj Evropi, ali ga komunističke vlasti bivše Јugoslavije nisu proglasile za Dan ustanka protiv okupatora, već 4. jul.
