Stručnjaci tvrde: Ako se prekine isporuka gasa u Evropu, slijedi globalna energetska kriza
Eventualni prekid isporuke ruskog gasa u Evopu može dovesti do globalne energetske krize, visokih cijena energenata i recesije širom Evrope, smatraju astručnjaci.
Evropa je zavisna od ruskog gasa za grijanje i proizvodnju energije. Ruski gas čini oko 40 odsto ukupne evropske potrošnje. EU je ove godine uvozila ruski gas u vrijednosti od 200 do 800 miliona evra dnevno.
Evropska komisija planira da smanji zavisnost EU od ruskog gasa za dvije trećine ove godine i da prekine oslanjanje na isporuke iz Rusije “mnogo prije 2030”.
Međutim, ekonomisti navode da nije tako lako zamijeniti oko 1.550 teravat-sati ruskog gasa koji je isporučen EU u 2021. Evropa ne može da nadomjesti takvu nestašicu brzo, jer će to dovesti do rasta potražnje.
U međuvremenu, povećan uvoz tečnog prirodnog gasa na već “tijesnom” tržištu tog energenta, izvršilo bi ogroman pritisak da cijene porastu. To bi bio veliki udarac evropskoj ekonomiji, koja već pati od visokih cijena energenata, prenosi Sputnik procjene stručnjaka.
Produženi zastoj u snabdijevanju ruskim gasom mogao bi skupo da košta EU i da u nekim zemljama koje su izloženije fluktuacijama ruskog gasa, kao što su Njemačka ili Italija, dovede do vanrednih mjera.
Postoji veliki rizik od globalne energetske krize. Rusija je najveći izvoznik prirodnog gasa na svijetu i drugi najveći izvoznik sirove nafte, poslije Saudijske Arabije – prema podacima Međunarodne energetske agencije.
Zamjena ruskog gasa neće biti laka. Evropa će morati da kupuje gas na slobodnom tržištu, što znači da će, ukoliko kupuje od zemalja kao što su Katar i SAD, morati da plate više. To,takođe, znači i da gas koji evropske zemlje kupe neće moći da ode u druge zemlje.
A to će dovesti do viših cijena gasa svugdje, jer će se zemlje međusobno nadmetati za ograničene količine.
Rusija izvozi oko četiri miliona barela nafte dnevno Evropskoj uniji. Za razliku od gasa, čije snabdijevanje je regulisano dugoročnim ugovorima, cijena nafte je nestalna i zavisi od ponude i potražnje.
Ukoliko Evropa, ipak, odluči da napusti rusku naftu zbog ruskog zahtjeva da joj se plaća u rubljama, cijene sirove nafte mogle bi da “skoče” na 200 dolara po barelu, pa čak i više, ocenjuju analitičari.
Ukoliko Zapad uvede još sankcija, to povećava mogućnost da bi i druga ruska izvozna roba mogla da se plaća u rubljama, kao što su nafta, metali i žito.
Do sada su EU i zemlje G7 odbile ruski zahtjev za prelazak na rublju kod plaćanja gasa. Rusija je saopštila da neće obezbjeđivati besplatan gas, sugerišući da je spremna da zavrne cjevovode.
Ukoliko do toga dođe, Moskva će gubiti između 200 i 800 miliona dnevno. Međutim, Rusija bi mogla da preusmeri dio tog gasa ka Aziji.
Evropa bi se, najvjerovatnije, suočila sa ekonomskom krizom kakva nije viđena od Drugog svjetskog rata, pošto bi rastuće cijene energenata poslale ekonomiju regiona u recesiju.
