“Srpska nije prezadužena” Ministarstvo finansija o upravljanju javnim novcem

Ukupni dug Republike Srpske, na dan 30. septembar 2021. godine, iznosi 6,159 milijardi KM.

Saopšteno je to iz Ministarstva finansija RS, iz kojeg tvrde da zajedno sa Vladom RS odgovorno upravljaju javnim finansijama i dugom, o čemu, kažu, svjedoče zvanični podaci, pozitivna makroekonomska kretanja, indikatori i stručne analize relevantnih institucija.

– Podaci koji su javnosti dostupni na internet stranici Ministarstva finansija Republike Srpske i zvaničnih institucija, često se politizuju i netačno prikazuju, te smo u obavezi da javnosti pojasnimo da podaci o zaduživanju nisu isto što i podaci o dugu, jer se istovremeno uz prihvatanje „novog“ zaduženja, vrši otplata ili servis duga iz ranijeg perioda – kažu iz ovog ministarstva.

Razlika između „novog“ zaduženja i otplaćenog „starog“ duga može da bude ili pozitivna ili negativna ili jednaka, te se, preciziraju, u zavisnosti od toga i evidentira rast ili pad duga ili isti nivo duga.

– Ovo nije jedini parametar koji ukazuje na kretanje duga, jer se nikad ne gledaju nominalni iznosi zaduženja i duga, već se dug poredi sa bruto domaćim proizvodom. Tek ovako iskazani podaci mogu da pruže „sliku“ o stanju duga, i zaduženosti neke zemlje, a nikako samo i isključivo nominalni iznosi duga – kažu iz MF.

Stanje ukupnog duga Republike Srpske, na dan 30.9.2021. godine iznosi 6,159 milijardi КM. Od toga je spoljni dug 4,06 milijardi КM, a čine ga: dug Republike Srpske u iznosu od 2,85 milijardi KM, dug jedinica lokalne samouprave u iznosu od 126,7 miliona КM i dug javnih preduzeća i IRB u iznosu od 1,07 milijardi КM, dok unutrašnji dug iznosi 2,09 milijardi КM. Unutrašnji dug čine dug Republike Srpske u iznosu od 1,52 milijarde КM, te dug jedinica lokalne samouprave i dug fondova socijalne sigurnosti.

Na dan 30. septembar 2021. godine, ukupan dug Republike Srpske koji podliježe zakonskom ograničenju iznosi 6,093 milijardi КM, odnosno 52,5 odsto BDP, a njegova gornja granica prema Zakonu o zaduživanju dugu i garancijama je 60 odsto BDP. Javni dug koji podliježe zakonskom ograničenju iznosi 5,01 milijardu КM, tj. 43,2 odsto BDP, dok je zakonsko ograničenje 55 odsto BDP.

U periodu 1.1-30.9. ove godine, po osnovu spoljnog i unutrašnjeg duga i indirektnog duga Republike Srpske stvoreno je obaveza u ukupnom iznosu od 842,9 miliona KM, dok je u istom periodu otplaćeno ukupno 594 miliona KM na ime rashoda i izdataka za spoljni i unutrašnji dug i indirektni dug Republike Srpske.

– Ističemo da Repubika Srpska nema, niti je kad imala dospjelog, a neizmirenog duga ni na jedan datum.

Radi interesa javnosti i zbog čestih nestručnih i zlonamjernih izjava, te poređenja neuporedivih podataka, ukazujemo i da se često podaci o kratkoročnom zaduženju iskazuju kao rast duga. Međutim, zaduženje koje se realizuje kroz emisiju trezorskih zapisa se u toku godine otplati, jer je njihova ročnnost do 12 mjeseci. Zbog toga po tom osnovu dug ne raste bez obzira na to što to zlonamjernici lažno prikazuju – kažu iz Ministarstva.

Povodom kritika, kako tvrde, istorijskog izlaska Republike Srpske na međunarodno tržište hartija od vrijednosti, tj. na berzu u Londonu, “zaboravlja se, ili se namjerno ne želi vidjeti, da se ovim potezom Republika Srpska pozicionirala na međunarodnom finansijskom tržištu”.

– Svima onima koji se razumiju u finansijska tržišta činjenica da je Republika Srpska emitovala obveznice u formatu „REG S“ i „144 A“, odnosno da su obveznice zadovoljile najstrožije kriterijume, što evropskih, što regulatora tržišta hartija od vrijednosti u Sjedinjenim Američkim Državama, govori i više nego dovoljno. Nadalje, javnosti radi, potrebno je naglasiti da je postignuti kupon od 4,75 odsto za obveznice Republike Srpske najniži kupon postignut ikada za suverenog emitenta kreditnog rejtinga B3 stabilan (Moody’s) ili B (S&P) koji prvi put emituje obveznice, te je u skladu sa svim okolnostima u kojima egzistira Republika Srpska krajnje realan – kažu iz MF.

Naglašavaju da se obveznicama emitovanim na berzi u Londonu svakog mjeseca trguje na sekundarnom tržištu, što “ukazuje na njenu likvidnost i opravdava povjerenje investitora u Republiku Srpsku”.

– Konačno, ali ne i manje važno, emisijom svojih obveznica na inostranom tržištu Republika Srpska je “ostavila“ dovoljno prostora bankama da višak sredstava stave na raspolaganje domaćoj privredi i stanovništvu. Navedeni podaci ukazuju da Republika Srpska nije prezadužena, čak naprotiv, te da upravlja svojim javnim finansijama u skladu sa politikama zacrtanim u strateškim i planskim dokumentima. Ovu činjenicu su prepoznali i inostrani investitori u naše obveznice, ali i kredintne rejting agencije koje u svojim izvještajima ističu stabilne javne finansije kao prednost Republike Srpske, dok kao nedostatke navode složeni komplikovan politički sistem u zemlji- zaključili su iz ministarstva finansija.