U Briselu je završen samit Evropskog savjeta, tokom kojeg su se lideri EU, između ostalog, dogovorili oko raspodjele vodećih funkcija u evropskim institucijama.
Lideri EU predložili su aktuelnu predsjednicu Evropske komisije Ursulu fon der Lajen za kandidata za novi mandat na čelu Evrpske komisije, a estonsku premijerku Kaju Kalas za kandidata za visokog predstavnika EU za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku.
Oni su izabrali bivšeg portugalskog premijera Antonija Koštu za predsjednika Evropskog savjeta.
Imenovanje Fon der Lajen i Kalas na mjesto predsjednika Komisije, odnosno šefa evropske diplomatije, sada mora da potvrdi Evropski parlament.
Sa druge strane, Evropski savjet sam bira svog predsjednika.
Lideri su tokom samita razgovarali i o situaciji u Ukrajini, na Bliskom istoku, o pitanjima bezbjednosti i odbrane, kompetitivnosti, kao i o migracijama, Gruziji, hibridnim prijetnjama, Crnom moru i podršci Moldaviji.
Oni su usvojili i stratešku agendu za period od 2024. do 2029. godine, odnosno politički plan kojim se utvrđuje pravac djelovanja i ciljevi EU.
Mađarski premijer Viktor Orban glasao je protiv imenovanja Ursule fon der Lajen za novi mandat, objavio je Politiko pozivajući se na neimenovanog diplomatu iz EU.
Kako navodi, Orban je bio uzdržan tokom glasanja za imenovanje Kaje Kalas kao novog visokog predstavnika EU za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku.
Sa druge strane, Orban je glasao za izbor Antonija Košte za predsjednika Evropskog savjeta.
Italijanska premijerka Đorđa Meloni bila je uzdržana prilikom glasanja o imenovanju aktuelne Ursule fon der Lajen za kandidata za novi mandat na čelu Komisije.
Meloni, koja je ranije izražavala nezadovoljstvo zbog procesa pregovora oko najviših funkcija u EU, glasala je i protiv imenovanja estonske premijerke Kaje Kalas za kandidata za visokog predstavnika EU za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku, kao i protiv izbora bivšeg portugalskog premijera Antonija Košte za predsjednika Evropskog saveta, prenio je Gardijan pozivajući se na neimenovanog diplomatu EU.
Meloni je na društvenoj mreži Iks napisala da je prijedlog o vodećim funkcijama Evropske narodne partije, socijalista i liberala “pogrešan po metodu i sadržaju”.
“Odlučila sam da to ne podržim iz poštovanja prema građanima i nagoveštajnima koji su dolazili od tih građana tokom izbora. Nastavljamo da radimo na tome da konačno Italiji damo težinu koju zaslužuje u Evropi”, poručila je Meloni.
Ursula fon der Lajen zahvalila je liderima EU na tome što su podržali njeno imenovanje za drugi mandat na čelu Komisije i poručila da će sada tražiti potvrdu od Evropskog parlamenta, nakon što predstavi svoje političke smjernice za naredniih pet godina.
Fon der Lajen je na konferenciji za novinare, nakon prvog dana samita lidera EU, rekla da je počastvovana i da joj je drago da može da podijeli “ovaj veoma poseban trenutak” sa Kajom Kalas i Antonijom Koštom.
Sada ću tražiti potvrdu za svoje imenovanje od Evropskog parlamenta, nakon što predstavim svoje političke smjernice za naredniih pet godina -navela je Fon der Lajen.
Fon der Lajen je, na pitanje da prokomentariše buduću saradnju sa Koštom, naglasila da se veoma raduje saradnji sa njim.
On je vrijedan političar. Veoma je orijentisan ka ciljevima, ali ima i divan humor. Veoma se radujem što ću raditi sa njim – poručila je ona.
Kalas je na konferenciji za novinare ponovila da je počastvovana zbog podrške Evropskog savjeta, navodeći da je to ogromna odgovornost u vrijeme geopolitičkih tenzija.
U Evropi postoji rat, ali postoji i rastuća nestabilnost na globalnom nivou, to su takođe glavni izazovi za evropsku spoljnu politiku – navela je Kalas.
Dodala je da je njen cilj da radi za evropsko jedinstvo i štiti evropske interese i vrijednosti u promijenjenom geopolitičkom kontekstu i gradi globalna partnerstva.
Zato ću nastojati da radim sa državama članicama, kao i sa svim institucijama – poručila je Kalas.
Preko video linka na konferenciji se obratio i Košta, koji je rekao da je oduševljen što je tu, zajedno sa Fon der Lajen i Kalas, i što će uskoro biti dio tog tima.
One su obe izvanredne Evropljanke i siguran sam da će naša saradnja biti veoma uspješna da služimo Evropi i evropskim građanima – poručio je Košta.
On je konstatovao da se Evropa i svijet suočavaju sa izazovnim trenucima, ali je ocijenio da je EU pokazala svoju otpornost u prošlosti, “uvijek nalazeći snagu u jedinstvu”.
A izgradnja jedinstva sa državama biće moj glavni prioritet kada preuzmem svoju poziciju -naveo je Košta i dodao da će se tokom mandata usredsrediti i na sprovođenje strateške agende, koju je danas odobrio Evropski savjet.
Predsjednik Evropskog savjeta Šarl Mišel izjavio je, nakon što su lideri EU postigli dogovor o raspodeli vodećih funkcija u EU, da je “misija ostvarena”.
